Agus Perezek egun hura izan zena deskribatzeko mesedea egin zigun Berrian publikatutako kritikan. Eskerrik asko!

POESIAZ BIRJABETUTA

‘Munduan beste’ Antolatzailea: Eako poesia egunak. Konpainia: Labea laborategia. Testua: Iñigo Aranbarri. Parte hartzaileak: Ainhoa Alberdi, Idoia Beratarbide, Corinne Cella, Amaia Corral, Iraia Elias, Imanol Epelde, Ander Fernandez, Oier Guillan, Iñigo Ortega, Joseba Roldan, Asier Sarasola, Noemi Viana. Lekua: Eako Eguzki-jaia etxea. Eguna: 2012ko uztailaren 14a.

Eako Eguzki-jaia etxeaz birjabetzera etorriak omen ziren ametsetako tropa hartako kide sailkaezinak. Garai bateko aristokraziaren itxura zaharkitu osoarekin zetozen, idazkari, bankari, militar eta abadearen segizioak lagunduta, ezinbestean. Baina Adan de Yarza bizkaitar leinu zaharreko ondorengoen etxeak ez zien pasatzen utzi izan, haren ustezko jabe onartuek euren titulu, giltza, bedeinkapen eta mehatxu guztiak eraikinaren lau aldeetatik baliatu arren.

Etxea bera izan zen, ordea, bertaratuta geundenoi aldez eta moldez hitz egin ziguna, eta barregarri utzi zituen ustezko jabe dirudunen ekinaldi guztiak. Hango leiho eta balkoiak bata bestearen atzetik ireki ziren, maiestate handiz, eta haietatik agertu ziren musika inguratzailea eta berbaldi esanguratsuak igorri zituzten lagunak. Etxe barruko pertsonaiak batere protagonismorik gabe aritu ziren, ordea, denen artean osatzen zutelako eraikinaren izpiritu bakarra, eta denak agertu ziren gorriz jantzita, leihoetatik eskegi zituzten oihal luzeen antzera. Bide batez esanda, karga metaforiko handikoa izan zen etxearen irekidurei aho itxura ematea, oihal gorriak mingainak balira bezala erabiliz edo, agian, boteretsuen kontura isuritako hainbeste jenderen odola sinbolizatuz.

Anartean, Iñigo Aranbarrik sortutako testuek hainbat kontu aletu zituzten Euskal Herriaren historia eta nortasunaren inguruan, eta, batzuk aipatzearren, indar handikoak izan ziren burdinaren gainean eratutako goi burgesiari buruzkoak, Hego Amerikan sortutako euskal izeneko diktadore odoltsuen aipamena, etxearen —edozein etxeren— barne funtsaren analisia, lehenagoko eta oraingo immigrazioaren azterketa eta, zelan ez, Gabriel Arestiren eta beste zenbaiten aipu mamitsuak.

Emankizunaren erritmo lasaiak, espazioaren erabilera ezin egokiagoak, zuzenean jotako musikak, airetiko akrobazia leunek eta testu mamitsuen deklamazio perfektuak are aberasgarriago bihurtu zuten berez bakana zen esperientzia. Pribilejio hutsa izan zen etxalde miresgarri hartan egotea, eta sentipen berezi hura areagotu egin zen gu guztiok konturatzean poesiaz birjabetuta irtengo ginela Eatik.